انواع آبسه دندان و درمان خانگی و تخصصی آن
آبسه دندانتجمعی از عفونت های دندانی در یک موضع خاص است و تحت عواملی چون پوسیدگی، شکستگی، روت کانال ناموفق و بیماری های پریودنتال در داخل دندان، لثه و یا حتی استخوان فک بوجود می آید.
منشا این عفونت ها عموما باکتریایی است و بسیار مهم است که بیماران در اسرع وقت تحت درمان حرفه ای قرار بگیرند. زیرا آبسه به خودی خود از بین نمی رود و ممکن است به قسمت های دیگرنیز گسترش یابد و عوارض جدی ایجاد کند.
انواع آبسه های دندان
شایع ترین نوع آبسه دندان آبسه پریاپیکال و آبسه پریودنتال است. تفاوت اصلی این دو نوع آبسه در منشأ عفونت است.
آبسه پریودنتال
این نوع آبسه در اثر عفونت در فضای بین دندان و لثه ایجاد می شود که ممکن است بدلیل ماندن مواد غذایی بین لثه و دندان باشد.
ابتلا به این نوع آبسه در افرادی که سطح بهداشت دهان و دندان پایینی دارند بسیار رایج است. زیرا فضای زیر لثه و استخوان بدلیل عدم رعایت بهداشت محیط مناسبی برای رشد باکتری است. آبسه پریودنتال عموما در کنار دندان ایجاد می شود و به حاشیه لثه نزدیکتر است.
در بیشتر موارد، آبسه پریودنتال در افراد مبتلا به بیماری های پریودنتال رخ می دهد و تخلیه آبسه می تواند اثربخش باشد. اما برای جلوگیری از تکرار عفونت، بیماری پریودنتال باید تحت درمان قرار گیرد.
آبسه پریاپیکال
آبسه پریاپیکال در اثر عفونت داخل دندان ایجاد می شود. باکتری های داخل دندان که موجب پوسیدگی می شوند می توانند در مینا و عاج نفوذ کنند و به پالپ دندان (یا عصب دندان) رسیده و عفونت ایجاد کنند. اگر عفونت پالپ به درستی درمان نشود، می تواند از طریق کانال ریشه از پالپ به بافت پریاپیک ، که در اطراف آپکس ریشه دندان قرار دارد، سرایت کند.
علائم و نشانه ها
آبسه های دندان می توانند خیلی سریع تشکیل شوند و اغلب دردناک هستند اما همیشه اینطور نیست و گاهی دردی ایجاد نمی کنند و فقط تورم و عفونت دارند.
علائم آبسه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد شدید در دندان یا لثه که ممکن است ناگهان بوجود بیاید و به تدریج بدتر شود.
- درد در گوش، فک، صورت و گردن در همان سمتی که ناحیه آسیب دیده وجود دارد.
- درد می تواند در مواقع زیر بدتر شود:
- جویدن غذا
- دراز کشیدن
- لمس ناحیه آسیب دیده
- فشار یا گرما روی دندان
- بوی بد دهان و یا طعم ناخوشایند در دهان .
- در بعضی موارد، ممکن است باز کردن کامل دهان و بلعیدن برایتان مشکل باشد
- تورم ممکن است در پایه دندان، لثه و یا گونه وجود داشته باشد.
- لثه براق، قرمز و متورم
- دندان آسیب دیده می تواند تغییر رنگ داشته باشد و لق شود.
- اگر عفونت شیوع پیدا کند، ممکن است تب ایجاد کند.
- غدد لنفاوی در گردن ممکن است در پاسخ به عفونت متورم و دردناک شود.
برای تسکین علائم آبسه چه کاری می توانید انجام دهید؟
در فاصله زمانی که در انتظار ویزیت دندانپزشک خود هستید، اقدامات زیر ممکن است به تسکین شما کمک کند.
- مسکن ها برای کنترل درد گزینه مناسبی هستند. ایبوپروفن بعنوان یک مسکن برای آبسه های دندانی شناخته شده است، اما برخی از بیماران به دلایل پزشکی قادر به مصرف آن نیستند. و می توانند به جای آن پاراستامول مصرف کنند. توجه شود که باید از دادن آسپرین به کودکان زیر 16 سال خودداری نمود.
- از خوردن غذا و نوشیدنی گرم و سرد خودداری کنید زیرا درد را بیشتر می کند.
- از سمت مقابل دهان خود برای جویدن استفاده کنید.
- از یک مسواک نرم استفاده کنید و به طور موقت ازنخ دندان در طراف ناحیه آسیب دیده استفاده نکنید.
- روزانه چندین بار دهان خود را با محلول رقیق آب و نمک بشویید. از نصف قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب استفاده کنید. این محلول باعث بیرون کشیدن چرک و کاهش فشارمی شود
این اقدامات موقتا به شما کمک خواهند کرد. اما نباید باعث شود مراجعه به دندان پزشک خود را به تأخیر بیندازید.
درمان آبسه
بیماران مبتلا به آبسه دندان باید سریعا به دندانپزشک مراجعه کنند. مراجعه به پزشک عمومی برای درمان توصیه نمی شود زیرا درمان تخصصی دریافت نخواهید کرد. چون آبسه های دندان بخودی خود از بین نمی روند و می توانند در قسمت های دیگر بدن گسترش یافته و عوارض جدی ایجاد کنند و مزمن شوند. بسیار مهم است که به محض اینکه متوجه آبسه در دهان خود شدید، قبل از گسترش عفونت در پالپ، برای درمان اقدام کنید.
دندانپزشک شما چه خواهد کرد
هدف اول درمان تخصصی تسکین علائم و کاهش خطر شیوع بیشتر عفونت است. بنابراین ابتدا محل عفونت بصورت موضعی کاملاً تمیز شده و چرک به دام افتاده خارج خواهد شد. اگر عفونت در داخل دندان شروع شده باشد، دندانپزشک سوراخ کوچکی در دندان ایجاد می کند که باعث می شود آبسه تخلیه شود. سپس به درمان روت کانال و پر کردن نیاز خواهد بود. وقتی آبسه بزرگ باشد، تخلیه از طریق دندان کافی نیست و برش کوچکی در لثه ایجاد می شود تا آبسه تخلیه شود. آنتی بیوتیک ومسکن برای بهبودی آبسه و جلوگیری از انتشار عفونت تجویز خواهد شد. بسته به محل آبسه و میزان شدت عفونت، دو روش درمانی محتمل است:
- درمان روت کانال اگر شرایط دندان طوری باشد که قابل ترمیم باشد، درمان روت کانال جهت حفظ دندان انجام خواهد شد و دندان پر می شود.
- کشیدن دندان اگر دندان قابل ترمیم نباشد ، کشیدن دندان و به دنبال آن کورتاژ بافت نرم آپیکال انجام می شود.
پیشگیری از آبسه دندان
با سالم نگه داشتن دندان و لثه می توانید خطر ابتلا به آبسه های دندان را کاهش دهید. دنبال کردن مقالات گروه سلامت دهان و دندان در این راستا سودمند خواهد بود.
منبع
