عصب کشی چیست؟
عصب کشی یک روش درمانی است که در صورت متورم شدن، ایجاد عفونت، یا مردن ناحیه پالپ دندان مورد استفاده قرار می گیرد. ناحیه پالپ یک بافت نرم در مرکز دندان است که از اعصاب، رگ های خونی، و بافت اتصالی تشکیل شده است. ساقه پالپ یک بخش میان تهی در مرکز دندان است که در آن بافت پالپ وجود دارد و این بافت به کانال هایی در پایین ختم می شود که تا ریشه های دندان و استخوان اطراف آن ادامه پیدا می کند. بعضی دندان ها بیش از یک کانال ریشه دارند، اما همه دندان ها حداقل دارای یک کانال ریشه هستند.
خیلی از شماها حداقل یک بار عصب کشی را تجربه کرده اید. معمولا کسی که کارش به عصب کشی می رسد، قبل از آن یک دوره درد دندان را تحمل کرده است و معمولا خود مراحل عصب کشی هم ممکن است همراه با درد باشد. در نهایت بعد از عصب کشی هم ممکن است چند روزی درد داشته باشیم. همه این موارد باعث می شود که عصب کشی یاد آور درد برایمان باشد.
مراحل عصب کشی دندان
-
تصویر زیر دندانی را نشان می دهد که دچار پوسیدگی شده و به عصب رسیده است. ورود میکروب ها به پالپ دندان باعث ایجاد التهاب در پالپ شده و این التهاب باعث افزایش حجم پالپ می شود. با توجه به اینکه پالپ دندان در یک محفظه بسته واقع شده، باعث افزایش شدید فشار داخلی آن می شود. این افزایش فشار، منجر به فشار آمدن به پایانه های عصب دندان شده و درد دندان شروع می شود. علت افزایش درد دندان در شب این است که موقعی که دراز می کشیم، فشار داخلی پالپ دندان باز هم بیشتر می شود. در زمان های قدیم سیخ داغ شده را به محل پوسیدگی وارد می کردند و دندان درد خوب می شد. علت آن بود که با سوراخ کردن سقف پالپ و جاری شدن خون، فشار داخل پالپ کاهش پیدا کرده و درد کم می شد.
-
بعد از تمیز کردن و برداشتن پوسیدگی به کانال های داخل ریشه دسترسی پیدا می کنیم. این کانال ها باید از هر نوع بافت نرم و احتمالا میکروب پاک سازی شده و کانال ها فرم داده شوند. این کار به وسیله فایل ها انجام می شود. بعد از این مرحله کانال های ریشه، آماده پُر کردن می شود .
-
کانال های ریشه با موادی به نامگوتا پرکا پُر می گردد. این مواد سازگار با نسوج انسانی است و موادی همراه دارد که باعث مشاهده ی آن توسط رادیوگرافی می شود. در ضمن توانایی شکل پذیری و فشرده شدن را دارد. تا این مرحله به دو بار رادیو گرافی نیاز است تا بتوان طول کامل ریشه دندان را اندازه گرفت و از پُر شدن کامل ریشه مطمئن شد. پُر کردن کامل دندان اهمیت به سزایی دارد و عدم مهر و موم شدم کامل ریشه، باعث شکست درمان ریشه دندان خواهد شد. بعد از پُر کردن ریشه، معمولا دندان به دو علت پانسمان موقت می شود: اول اینکه این درمان ها وقت گیر است و معمولا بیمار خسته می شود. ثانیا این کارها احتمال درد و ناراحتی های بعد از عصب کشی را به همراه دارد. بنابراین معمولا پُر کردن کامل دندان را به جلسه ی بعد و اطمینان از قطع شدن درد احتمالی، موکول می کنیم.
ترمیم تاج دندان های عصب کشی شده باید با دقت صورت بگیرد، چون هم نسج دندانی زیادی تخریب شده و هم به علت عصب کشی دندان خشک و شکننده می شود. بیماران متعددی را سراغ دارم که بعد از عصب کشی به آنها توصیه کردم دندان خود را روکش کنند، ولی به علت سهل انگاری، بعد از مدتی دندانشان تحت فشار، شکسته و در نهایت کشیده شده است. معمولا ضایعات نوک ریشه و آبسه ی احتمالی با یک درمان خوب ریشه بهبودی پیدا می کند. معمولا دندان عصب کشی شده باید با پین داخل کانال همراه با یک ماده ی محکم مثلآمالگام پر شود و بعد حتما روکش گردد. هر چند روکش دندان هزینه بردار است، اما ارزش آن را دارد، زیرا از شکست احتمالی دیواره های دندان جلوگیری می کند.
سوالات رایج عصب کشی دندان
آیا عصب کشی دندان درد دارد؟
معمولاً، افرادی که درمان ریشه دندان را انجام داده اند بیان می کنند که این روش درمانی دردی بیشتر از یک پر کردگی ساده ندارد و بیمار باید توانایی بازگشت به فعالیت های عادی را بلافاصله پس از درمان داشته باشد. با توجه به اینکه در اکثر مواقع فرد نیازمند عصب کشی دندان درد زیادی را در دندان خود قبل از شروع درمان احساس می کند، انجام این روش درمانی معمولاً با تزریق مواد بی حسی بر روی بیمار انجام می شود و دوره بهبودی پس از آن بسیار کوتاه است. هنگامی که تاثیر داروی بی حسی از بین برود، لثه های اطراف دندان به خاطر استفاده از گیره های مخصوص دندان پزشکی احساس زخم دارند خونریزی کمی داشته اند و این احساس ممکن است بطور خاص در زمان جویدن غذا با استفاده از دندان مورد نظر وجود داشته باشد. هر گونه درد یا ناراحتی احتمالی در این رابطه را می توان با استفاده از داروی ایبوپروفن (آدویل) یا سایر مسکن های موجود در داروخانه ها کنترل کرد.
آیا عصب کشی دندان در زنان باردار بلا مانع است؟
به خاطر اینکه در اکثر مواقع عصب کشی به خاطر درد زیاد دندان یا عفونت کردن آن برای بیمار ضروری و لازم است، بهتر است درمان ریشه دندان حتی در صورت بارداری فرد بلافاصله انجام شود. در صورتی که این درد به حال خود رها شود می تواند فشار بسیار زیادی را به بیمار وارد کند و همواره احتمال ایجاد آبسه هایی وجود دارد که می توانند سلامت مادر و جنین وی را در معرض خطر قرار دهد. در این حالت می توان درمان عصب کشی را زمان بندی کرد و سه ماه دوم دوره حاملگی بهترین زمان برای انجام درمان های دندان پزشکی مورد نیاز برای فرد خواهد بود.
آیا روش درمانی جایگزین برای عصب کشی دندان وجود دارد؟
نگهداری و حفظ دندان های طبیعی بهترین انتخاب شما می باشد، بنابراین عصب کشی دندان یک روش درمانی است که به انتخاب شما بستگی دارد. تنها جایگزین برای عصب کشی دندان، کشیدن دندان بیمار و جایگزین کردن آن با ایمپلنت، پل (بریج)، یا دندان مصنوعی است. این روش های درمانی گران تر از عصب کشی دندان هستند و اغلب نیازمند صرف وقت و عملیات درمانی اضافی بر روی بافت و دندان های مجاور دندان آسیب دیده است. اگر یک دندان بیمار کشیده شود و با ساختارهای مناسب جایگزین نگردد، عملکرد جویدن غذا دچار آسیب می شود و به تدریج دندان ها از محل مناسب خود حرکت می کنند.