راههایی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان
اگر به سلامت دندان هایتان اهمیت میدهید،توصیه میکنیم برای پیشگیری از پوسیدگی دندان هایتان چای سبز را نیز مصرف کنید. نمک، آب معدنی، شکلات و به تازگی، چای سبز را برای پیشگیری از پوسیدگی دندان موثر میدانند. دکتر کسری طبری متخصص دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مورد این خوراکیها توضیحات جالبی دارد.....
آیا خوراکیها میتوانند از پوسیدگی دندان جلوگیری کنند؟
خوراکیها نقش مکمل دارند. افراد با مصرف روزانه آنها میتوانند تاثیرات فلورایدهای دیگر مانند دهانشویه و خمیردندان فلورایددار را ثبات بخشند. از جمله آنها آدامسهای حاوی فلوراید است. فقط در این آدامس از قندهایی استفاده شده است که قابلیت تخمیر برای باکتریها را ندارند. فلوراید داخل آدامس پس از جویدن آزاد میشود و فقط مدت کوتاهی روی دندانها باقی میماند و اثرات آن مانند دهانشویه و ژلهای فلوراید نیست.
شکلاتهای حاوی فلوراید چطور؟
زمانی که شکلات یا آبنبات را فرد داخل دهان دارد فلوراید آزاد میشود و در سطح دندانها قرار میگیرد و به تدریج پس از آب شدن شکلات در دهان دیگر فلوراید در محیط دهان وجود ندارد.
چای سبز در پوسیدگی دندان نقش پیشگیریکننده دارد یا چای معمولی؟
چای سبز حاوی فلوراید بسیار زیاد است. در واقع همان چای اصیل که در شهرهای شمالی کشور کاشته میشود، حاوی فلوراید زیادی است. اما چایهای معمولی که بیشتر حاوی رنگها هستند و مواد افزودنی به آنها اضافه شده است این کارایی را ندارند.
نمک و آب چطور؟
امروزه به نمکها هم فلوراید اضافه کردهاند که به آنها نمکهای حاوی فلوراید گفته میشود.آبهای آشامیدنی، آبهای معدنی که به فروش میرسند اگر روی محتویات آنها دقت کنیم میبینیم حاوی مقداری فلوراید هستند.در بعضی موارد ممکن است به آب آشامیدنی شهرها فلوراید اضافه کنند که این کار موثرترین روش برای عموم مردم است. اما این مواد یعنی شکلات، آدامس، نمک و چای فلورایددار هیچگاه جایگزین دهانشویهها و ژلها و خمیردندانهای حاوی فلوراید نمیشوند اما بهعنوان یک عامل پیشگیرانه بسیار خوب و موثر است.
اینکه میگویند فلوراید در دندانپزشکی غوغا میکند و دندانها را در برابر پوسیدگی بیمه میکند، درست است؟
به طور کلی فلوراید هم در زمینه درمانی و هم در زمینه پیشگیری به ما کمک میکند فلوراید اعمال مختلفی دارد که میتوانیم به آنها اشاره کنیم از جمله استحکام بخشی به ساختار مینای دندان. در حقیقت فلوراید میتواند جایگزین یون OH بشود و هیدروکسیل آپاتیت را به فلوروآپاتیت تبدیل کند که مولکول فلوروآپاتیت در مقابل حملات اسیدی و PHهای اسیدی بسیار مقاومتر هستند. لذا اولین حسن فلوراید این است که ساختار مینای دندان را مستحکم میکند و دوم اینکه یون فلوراید میتواند در ضایعات اولیه مینایی نفوذ کند یعنی در پوسیدگیهای اولیه با کاربرد فلوراید، یون فلوراید با رسوب یونهای کلسیم و فسفات میتواند این پوسیدگی را در همان مرحله متوقف کند و جلوی پیشرفت آن را بگیرید. در مجموع ضایعه متوقف شده استحکام بیشتری از یک مینای طبیعی دارد و فلوراید میتواند نقش بسیار موثری در جلوگیری از پوسیدگی داشته باشد.
حالا اگر دندانهای ما پوسیدگی داشته باشد باز هم فلوراید کمکی میکند؟
اگر ضایعه پوسیدگی به وجود آمده است میتواند با مهار کردن میکروبها و باکتریها رشد پوسیدگی را کاهش دهد بهطوری که بیمار فرصت کافی داشته باشد تا به دندانپزشک مراجعه کند و این ضایعه را ترمیم کند قبل از اینکه به عصب دندان آسیب برسد.
اثر ضدمیکروبی هم دارد؟
فلوراید در غلظتهای مختلف اثر مهارکننده یا کشندگی باکتریها را دارد که در غلظتهای کم میتواند باکتریهای دهان را کم کند و در غلظتهای زیاد میتواند باکتریهای محیط دندان را از بین ببرد.
کلا مواد فلوراید دار چند دستهاند؟
در مورد موادی که حاوی فلوراید هستند آنها را به دو گروه تقسیم میکنند. اول موادی که به عنوان درمانی مورد استفاده قرار میگیرند که معمولا زیر نظر دندانپزشک انجام میشود که میتوانیم به ژلهای فلوراید اشاره کنیم که ژلهایی با غلظت بالا هستند. اینها دارای اثر کشندگی روی باکتریها هستند که در مطب دندانپزشکی باید هر 6 ماه یکبار تکرار شود. برای بچههای بالای 6 و 7 سال باید بهطور مرتب مصرف میشوند. در بچهها در ابتدای رویش دندانها، ساختار مینا چون به تکامل و بلوغ کامل نرسیده بسیار مستعد تحت تاثیر قرار گرفتن در برابر حملات اسیدی است. پس بچههایی که دندانهای شیری دایمی آنها در سن 6 یا 7 سالگی در میآید باید به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنند.
دهانشویهها چطور؟
روش درمانی دیگر استفاده از دهانشویههای فلوراید است که در حقیقت با غلظت کمتر هستند و در داروخانهها موجود هستند. بیمار میتواند تهیه و استفاده کند که در غلظت 2 و 5 درصد وجود دارد. 2/0 درصد را بیمار هفتهای یک یا دو بار باید استفاده کند ولی 05/0 درصد برای مصرف روزانه است. با توجه به اینکه در کشور ما 02/0 در داروخانهها بیشتر موجود است، توصیه میشود که از دهانشویه 02/0 درصد بچههای بالای 6 سال حداقل هفتهای 2 بار استفاده کنند حتی میتوانند در هفته چند بار استفاده کنند.
لاکهای فلوراید چطور؟
وارنیشهای فلوراید یا همان لاکهای فلوراید توسط دندانپزشک روی سطح دندانها زده میشود و تا 24 ساعت روی سطح دندان باقی میماند. به همین خاطر اثرات خود را بسیار خوب اعمال میکند.
خمیردندانها باید چقدر فلوراید داشته باشند؟
خمیردندانهای حاوی فلوراید را هم در دسته درمانی میتوانیم جای دهیم و هم در دسته پیشگیری. معمولا این خمیر دندان بین 1000 تا 1200 ppm حاوی فلوراید هستند و مصرف 2 بار در روز آنها میتواند آثار پیشگیرانه فلوراید را 30 تا 40 درصد را افزایش دهد.