پیدا کردن دندانپزشک در ایام عید کار دشواری است ولی در دید و بازدیدهای عید و مسافرت های نوروزی، فرو رفتن پوست تخمه در لثه و دندان درد و شکستن دندان را شاید تجربه کنید. اینها را می توان اورژانس های دندانپزشکی در ایام نوروز دانست. اگر شما بدانید که در این شرایط چگونه به خودتان کمک کنید، می توانید سر فرصت یک کلینیک دندانپزشکی پیدا کنید تا درمان های تکمیلی را انجام دهید....
وقتی برای دید و بازدید عید از این خانه به آن می روید، مسلما یک عالم شیرینی و آجیل میل می کنید که باقی مانده آن بین دندان های تان می ماند. در این میان حتما دور از ادب است که در پایان مهمانی، دست شویی بروید و مسواک بزنید. برای اینکه دهان تان تمیز شود، یک آدامس کوچک در دهان تان بگذارید و بجوید. بزاق دهان و جویدن آدامس، دندان ها ی تان را موقتا تمیز می کنند و اسید دهان تان را پایین نگه می دارند تا به خانه برسید و مسواک بزنید.

1. اگر دندان تان شکست...

   بازار شکستن تخمه، پسته هایی که خندان نیستند و فندق با دندان، در ایام عید داغ است. در درجه اول، توصیه ما به شما این است که این کار را انجام ندهید. پسته ها و فندق های سربسته را در ظرفی نگهداری کنید و سرفرصت آنها را با چکش بشکنید و نوش جان کنید. شکستن این دانه ها به ویژه با دندان های جلویی خطرناک است و می تواند سبب ترک برداشتن، لب پر شدن و یا حتی شکستن دندان های شما شود. اگر شما دندان هایتان را با مواد هم رنگ دندان ترمیم کرده باشید، این مواد ترمیمی از سطح دندان هایتان ممکن است جدا شوند. نشانه برخی از ترک های دندانی این است که وقتی دندان های تان را روی هم فشار می دهید و رها می کنید، آن دندان در لحظه جدا شدن درد می گیرد. خب، اگر شما به توصیه های ایمنی دندان پزشکان عمل نکردید و قطعه ای از دندان تان شکست، باید در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید. گاهی می توان ترک های ایجاد شده روی دندان ها را به خوبی ترمیم کرد. اگر قطعه ای از دندان تان هم شکست و جدا شد، آن را به حال خود تا پایان تعطیلات رها نکنید. بهتر است پیش از اینکه پوسیدگی در محل شکستگی آغاز شود، آن را ترمیم کنید ولی اگر دوست دارید دندانپزشک خودتان پس از تعطیلات عید دندان تان را ترمیم کند، حتما با مراجعه به یک کلینیک دندانپزشکی دندانتان را به صورت موقت پانسمان کنید.

2. اگر دندان از دهان تان بیرون پرید...

   سیزده به در و سایر روزهای تعطیلی عید، زمان مناسبی است که کودکان را به پارک و طبیعت ببرید تا کمی بازی کنند و انرژی خود را مصرف کنند ولی در این بازی ها و دویدن ها گاهی کودکان زمین می خورند و به دندان های شان ضربه وارد می شود. این هم یکی از شرایط اورژانسی است که شما باید آن را جدی بگیرید. اگر کودک شما دندان های خرگوشی جلو آمده ای دارد یا با دوستانش فوتبال یا بسکتبال بازی می کند، احتمال ضربه به دندان هایش بیشتر است. اگر دندان شیری کودک تان در یکی از روزهای تعطیل بر اثر زمین خوردن از دهانش بیرون افتاد، باید سریع آن را در یک ظرف شیر پاستوریزه قرار دهید و یا از کودک تان بخواهید آن را گوشه لپش نگه دارد. فراموش نکنید برای تمیز کردن خرده های خاک و خاشاک از روی دندان به جان دندان نیفتید و یا آن را با آب نشویید. یک قطعه گاز استریل روی محل دندان در لثه قرار دهید و به مدت پنج دقیقه فشار دهید تا خون ریزی کاهش یابد. کودک تان را هر چه سریع تر با دندانش به یک کلینیک دندانپزشکی برسانید. در بسیاری از موارد، دندانپزشک پس از شستشوی مناسب محل، دندان را دوباره در حفره اش می کارد و در طولانی مدت دندان قابل نگهداری است. نکته طلایی برای نجات دادن جان این دندان، زمان است. اگر شما بتوانید کودک تان را در زمانی کمتر از نیم ساعت به یک کلینیک دندانپزشکی برسانید، احتمال اینکه بتوان درمان موفقیت آمیزی برای این دندان انجام داد، بیش از ۹۰ درصد خواهد بود.

3. اگر دندان درد گرفتید...

   قطعا ناراحت کننده است اگر در دید و بازدید عید، یک شیرینی در دهان تان بگذارید و بلافاصله دندان تان درد بگیرد ولی زیاد نگران نباشید. اگر فقط با خوردن یک عدد شیرینی دندان تان درد می گیرد و درد دیگری ندارید، احتمالا دندان تان پوسیدگی دارد و باید برای برداشتن پوسیدگی و ترمیم دندانتان به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر می توانید با مراجعه به یک کلینیک، دندان تان را پانسمان کنید؛ و گرنه می توانید ترمیم دندان تان را تا بعد از تعطیلات به تاخیر بیندازید ولی دردی در ایام نوروز اورژانسی به حساب می آید که اجازه ندهد شب بخوابید و از حوالی غروب شروع شود و شبانه این درد همراه تان باشد. اگر دندان تان در طول روز هم خود به خود و بدون هیچ تحریکی درد می گیرد، این هم یکی از اورژانس های دندانپزشکی است که باید در همین تعطیلات عید به فکر چاره اش باشید. این دردهای شبانه و خودبه خودی دندان ها نشانه این است که عصب دندان تان درگیر شده و دندان تان نیاز به عصب کشی دارد. اگر در مسافرت و یا مهمانی هستید، می توانید با مسکن های رایج مانند استامینوفن، بروفن و مفنامیک اسید درد را به طور موقت کاهش دهید ولی در اولین فرصت باید به یک کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید و دندان تان را عصب کشی کنید. اگر فرصت این کار را ندارید، دندانپزشک فقط یک درمان اورژانسی ریشه دندان برای تان انجام دهد که «پالپوتومی» و یا «پالپکتومی» نامیده می شود و به طور موقت درد دندان تان را درمان می کند تا پس از تعطیلات بتوانید درمان ریشه دندان را کامل کنید. فراموش نکنید که شستن دهان با آب ولرم و بیرون آوردن خرده های غذا از بین دندان ها با استفاده از نخ دندان (و نه خلال دندان) بعضی از دندان دردها را کاهش می دهد.

4. اگر زبان تان را گاز گرفتید...

   گاهی در تعطیلات پیش می آید که شما لب یا گونه یا زبان تان را ناخودآگاه گاز می گیرید. این اتفاق برای کودکان در حین پیک نیک و سیزده به در در اثر زمین خوردن هم ممکن است رخ دهد. در این شرایط، بهترین کار این است که ناحیه صدمه دیده را با یک گاز استریل تمیز کنید و ناحیه متورم شده را کمپرس سرد کنید. کمپرس سرد تورم آن ناحیه را کاهش خواهد داد اما اگر خون ریزی لب، گونه و یا زبان شدید و غیرقابل کنترل است سریع به یک کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید. در این موارد برای کنترل خون ریزی نیاز به بخیه است.

5. اگر پوست تخمه در لثه تان فرو رفت...

   خیلی ها تجربه کرده اند که فرو رفتن تکه ای از پوست تخمه آجیل های شب عید در لثه بین دندانی چه درد و ناراحتی ایجاد می کند. اگر این پوست تخمه در لثه باقی بماند می تواند موجب آبسه لثه شما شود. بنابراین سعی کنید آن را با استفاده از نخ دندان از میان دندان ها و داخل لثه خارج کنید. فراموش نکنید که بهترین وسیله برای خارج کردن آن قطعه، نخ دندان است. از خلال دندان و اجسام تیز و برنده دیگر استفاده نکنید. در صورتی که نتوانستید جسم خارجی را به این روش خارج کنید، به کلینیک دندانپزشکی مراجعه کنید.

6. اگر دندان مصنوعی تان شکست...

   گاهی پدر بزرگ ها و مادربزرگ ها هم دچار اورژانس های نوروزی می شوند و آن وقتی است که دست دندان شان از وسط می شکند و یا حتی از دست شان می افتد و یکی از دندان هایش و یا یک تکه از لبه اش جدا می شود. در این شرایط با چسب مایع به جان دست دندان تان نیفتید چون نه تنها این چسب می تواند موجب التهاب مخاط شما شود، خودتان نمی توانید به درستی قطعه شکسته شده را در سر جایش قرار دهید. در این شرایط دست دندان را همراه قطعه شکسته شده اش به یک کلینیک دندانپزشکی ببرید تا آن را مانند روز اولش تعمیر کنند تا تطابق مناسبی با بافت دهانتان داشته باشد.

دکتر گلرخ ثریا