دندان مصنوعی
انواع پروتز دندان وجود دارد و به پروتز دندان متحرک، دندان مصنوعی می گویند و نوع خاصی از دندان ها هستند که عمدتاً از مواد پلاستیکی ساخته می شوند تا جایگزین دندان های افتاده یا از بین رفته دهان شوند. در حقیقت دندان های مصنوعی آخرین راهکار برای افرادی است که دندان های خود را از دست داده اند. اکثر افراد فکر می کنند با بالا رفتن سن نیاز به دندان مصنوعی پیدا می کنند، اما از دست دادن دندان ها یک بخش طبیعی از فرآیند بالا رفتن سن نیست. در این رابطه اگر شما مراقبت کافی از دندان های خود داشته باشید و از آنها در برابر بیماری پریودنتال (لثه) محافظت کنید، احتمالاً می توانید دندان های خود را برای تمام عمر حفظ کنید.
انواع مختلف دندان های مصنوعی
دندان پزشکان می توانند با توجه به شرایط خاص شما و اینکه تمام دندان ها یا تعدادی از دندان های خود را از دست داده اید، از دندان های مصنوعی کامل یا جزئی برای شما استفاده کنند. شما می توانید با مراجعه به دندانپزشک از انواع مختلف دندان های مصنوعی موجود در بازار مطلع شوید. انواع دندان های مصنوعی به شرح زیر هستند:
دندان های مصنوعی کامل
دندان های مصنوعی کامل برای بیمارانی استفاده می شود که تمام دندان های طبیعی خود در فک بالا یا پایین یا هر دو فک بالا و پایین را از دست داده باشند. دندان های مصنوعی کامل می تواند اعتماد به نفس در ظاهر فرد را بازیابی کرده و به صحبت کردن و غذا خوردن عادی بیمار کمک نمایند.
دندان های مصنوعی جزئی
برای بیمارانی که تعدادی از دندان های خود را از دست داده اند، اما به دنبال استفاده از ایمپلنت دندان یا پل نیستند، دندان مصنوعی جزئی می تواند یک روش درمانی مناسب باشد. در این حالت دندان های مصنوعی جزئی متحرک را می توان با استفاده از دندان های طبیعی، لثه ها، و یک ساختار ارتباطی ساخته شده از پلاستیک و فلز در دهان بیمار نگه داشت.
دندان های مصنوعی سنتی
این نوع از دندان های مصنوعی دندان هایی هستند که با بهبود یافتن استخوان ها و لثه ها پس از کشیدن دندان های طبیعی مورد استفاده قرار می گیرند. با وجودی که در این حالت یک دوره انتظار برای بیمار وجود دارد، این دندان های مصنوعی معمولاً در اولین بار استفاده به نحو صحیح در محل خود قرار می گیرند. این نوع از دندان های مصنوعی از مواردی است که قیمت دندان مصنوعی در مقایسه با سایر انواع دندان های مصنوعی به نسبت کمتر است.
دندان های مصنوعی فوری
این نوع از دندان های مصنوعی، همانطور که از اسم آن مشخص است، بلافاصله پس از کشیدن دندان های طبیعی برای بیمار قابل استفاده است. با استفاده از این نوع دندان، بیماران می توانند بطور طبیعی بسیار زودتر از زمانی که از دندان های مصنوعی سنتی استفاده می کنند، غذا مصرف کنند و هنگام صحبت کردن دچار مشکل نمی شوند. به هر حال، با توجه به اینکه فرآیند بهبود لثه ها و استخوان فک باعث ایجاد تغییر در نحوه قرارگیری ساختارهای پشتیبان دندان های مصنوعی فوری در دهان می شود، بیماران معمولاً نیاز به یک مجموعه جدید از این دندان ها پس از گذشت حدود شش ماه از درمان خود خواهند داشت.
دندان های مصنوعی دارای ظاهر طبیعی
علیرغم ساخته شدن دندان های مصنوعی سنتی از مواد پلاستیکی، دندان های مصنوعی دارای ظاهر طبیعی از مواد مدرن سرامیکی همچون پرسلاین ساخته می شوند. این نوع دندان های مصنوعی معمولاً دست ساز هستند و ظاهر آنها در مقایسه با دندان های ساخته شده از پلاستیک به دندان های طبیعی شبیه تر است. این نوع از دندان های مصنوعی همچنین دارای ساختار نگهدارنده طبیعی تر هستند و هزینه آنها کمی بیشتر از دندان های مصنوعی سنتی می باشد. به این ترتیب تشخیص این دندان ها از دندان های طبیعی واقعاً دشوار است.
روش های درمانی جایگزین
بیمارانی که به دنبال انتخاب های جایگزین با ثبات تر و راحت تر هستند، می توانند درباره این موضوع با دندان پزشک خود صحبت کرده و از ایمپلنت یا پل برای درمان استفاده کنند. هر چند هر دوی این روش های درمانی گران تر از دندان های مصنوعی هستند، معمولاً می توانند دندان های مناسب تر و دارای قابلیت جویدن بهتر را در مقایسه با دندان های مصنوعی در اختیار بیمار قرار دهند. علاوه بر این بیماران می توانند از دندان های سرامیکی به رنگ دندان یا پل های ساخته شده از پرسلاین یا ایمپلنت های مخصوص برای ایجاد یک ظاهر طبیعی تر برای دندان های خود استفاده کنند. روش های جایگزین استفاده از دندان مصنوعی به شرح زیر هستند:
ایمپلنت دندان
ایمپلنت های دندان شبیه دندان های مصنوعی هستند و در عمل می توانند جایگزین دندان های طبیعی شده و زیبایی دندان ها را بازیابی کنند. به هر حال باید توجه کرد که ایمپلنت های دندان به استخوان فک متصل می شوند. به این ترتیب لازم است شش ماه قبل از ایمپلنت دندان، یک قلاب فلزی بطور دائم در داخل استخوان فک کاشته شود. پس از اینکه استخوان فک اطراف این قلاب رشد کرد (دوره ای که در اصطلاح به آن دوره الصاق استخوانی گفته می شود)، ترمیم ایمپلنت را می توان به این قلاب متصل نمود.
بریج
این روش درمانی اشاره به یک دندان یا یک فاصله از دندان ها دارد که می تواند شامل سه دندان پشت سر هم باشد. در این حالت دندان های ساخته شده به دندان های طبیعی کنار آن با استفاده از ابزارهای فلزی یا پلاستیکی یا روکش دندان متصل می شود. بریج دندان می تواند به حفظ بیشترین بخش از ساختار دهان کمک کند و این کار را با نگه داشتن حداکثر تعداد دندان های طبیعی در دهان انجام می دهد. به هر حال، بیمارانی که اکثر دندان های خود را از دست داده اند، معمولاً گزینه های مناسبی برای استفاده از بریج دندان نیستند. افراد مناسب برای استفاده از این روش درمانی باید دارای لثه های سالم و نیز تعدادی دندان طبیعی سالم در دهان باشند تا از این ساختارها به عنوان لنگر برای نگه داشتن بریج دندان استفاده شود.
سئوالات رایج در مورد دندان مصنوعی
چگونه باید از دندانهای مصنوعی مراقبت کرد؟
از دندانهای مصنوعی باید به دقت مراقبت کرد و در زمانی که از آنها استفاده نمیشود باید آنها را در آب یا محلولهای تمیز کننده دندان مصنوعی قرار داد. هرگز نباید دندانهای مصنوعی را در آب گرم قرار داد به دلیل اینکه ممکن است آسیب دیده یا جمع شوند. این دندانها باید روزانه به وسیله یک مسواک نرم و آب و صابون شسته شوند. دهان هم باید روزانه در حالی که دندانهای مصنوعی در آن نیست شسته شده تا از بروز عفونتهای احتمالی مثل کاندیدیاز پیشگیری شود.
آیا استفاده از دندان مصنوعی بر ظاهر، احساس، غذا خوردن و حرف زدن فرد اثر میگذارد؟
دندان مصنوعی، ظاهر فرد را به حالت قبل و حتی بهتر از قبل باز گردانده و در دهان هم قابل تشخیص نیست. مدتی طول میکشد تا بهترین راه برای قرار دادن و در آوردن دندانهای مصنوعی را بیابید و ممکن است در اوایل استفاده در محل قرار گرفتن دندان مصنوعی در لثه درد خفیفی احساس کنید. این بسیار مهم است که شما در چند هفته اول به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان مصنوعی شما را در قسمتهایی که باعث آزار و آسیب به بافتهای دهانی میشود تنظیم و ترمیم کند.
غذا خوردن با دندان مصنوعی نیاز به کمی تمرین دارد. بهتر است با غذاهای نرم شروع کنید، غذا را به طور مساوی با هر دو طرف دندانهای مصنوعی بجوید و تدریجاً شروع به خوردن غذاهای سفتتر کنید. باید از خوردن غذاهای چسبناک یا غذاهایی که نیاز به جویدنهای زیاد و سخت دارد پرهیز شود. زمانی که گونهها و زبان به وجود دندان مصنوعی در دهان عادت کرد آنگاه به صورت اتوماتیک به نگهداری دندانها در دهان کمک میکنند.
صحبت کردن با وجود دندان مصنوعی در دهان هم نیاز به تمرین دارد و به مرور زمان اسان میشود. ممکن است در مراحل اولیه با حرکات شدید مثل خمیازه کشیدن یا خندیدن دندانها از جای خود خارج شوند. اگر این حالت ادامه پیدا کرد ممکن است دندان مصنوعی شما نیاز به ترمیم و تنطیم مجدد پیدا کند. وجود دندان مصنوعی در دهان ممکن است باعث افزایش ترشح بزاق دهان شود اما به مرور زمان به حالت اولیه باز میگردد.
آیا دندان مصنوعی در تمام مدت روز استفاده میشود؟
معمولاً دندانهای مصنوعی در طول روز مورد استفاده قرار میگیرند و در شب از دهان خارج میشوند تا بافتهای دهانی کمی استراحت کنند. در روزهای اولیه استفاده از دندان مصنوعی بهتر است که دندانهای مصنوعی شب و روز در دهان باقی بماند تا محلهایی که نیاز به ترمیم و تنظیم دارد مشخص شود. این نکته به خصوص در زمان استفاده از دندانهای مصنوعی فوری حائز اهمیت است که پس از کشیدن یا افتادن دندانها که لثه متورم است اگر دندان مصنوعی فوری را از جای خود درآورید نخواهید توانست دوباره آن را در محل خود قرار دهید.
آیا من باید از چسب دندان استفاده کنم؟
چسب دندان نوعی چسب است که برای چسباندن دندان مصنوعی به بافتهای دهان به جای استفاده از مکش یا قلاب مورد استفاده قرار میگیرد. در برخی موارد به چسب دندان، کرم دندان هم گفته میشود. مقدار کمی چسب دندان میتواند برای جایگذاری دندان مصنوعی و بهبود ثبات و پایداری آن مورد استفاده قرار گیرد و باید حتماً محل استفاده از چسب تمیز شده باشد. این چسب نباید به عنوان جبران کننده لقی دندان مصنوعی یا به عنوان جایگزین چک آپ های مرتب دندانپزشک مورد استفاده قرار گیرد.
هزینه دندان مصنوعی چقدر است؟
قیمت دندان مصنوعی به شدت به مواد مورد استفاده در آن بستگی دارد. ممکن است یک نفر انتظار داشته باشد که چندین میلیون تومان برای ساخت یک مجموعه دندان مصنوعی بپردازد که بیشتر بیمههای دندانپزشکی آن را پوشش میدهند. بیشتر شرکتهای بیمه همه یا بخشی از هزینههای دندان مصنوعی را پوشش داده و آن را مقرون به صرفه میکنند. مبلغ دقیق پرداختی توسط شرکتهای بیمهگر در زمان عقد قرارداد با آنها مشخص میشود.