اشعه آبی که در دندانپزشکی استفاده می شود چیست؟
مراجعین دندانپزشکی اغلب از ما در مورد اشعه آبی که به سمت دندان آنها گرفته می شود، می پرسند و حتی در مورد ضرر های این اشعه نگرانیهایی دارند.برخی افراد این اشعه را با اشعه لیزر اشتباه می گیرند.
پرتوی آبی رنگی که در دندانپزشکی استفاده می شود، در محدوده نور مرئی قرار دارد.این پرتو، یک پرتو آبی رنگ بسیار قوی است که از جنس لیزر، فرابنفش یا زیر قرمز نیست و صرفا نور مرئی بسیار قوی است.تابش این اشعه در روشی که استفاده می شود اثر نامطلوبی بر روی دندانها و بافتهای دهان شما ندارد.ولی نگاه کردن به آن برای مدت طولانی ممکن است برای چشم شما مضر باشد. مثلا آب مرارید بیماری چشمی است که در افرادی که زیاد در معرض تابش اشعه افتاب قرار می گیرند شیوع بیشتر دارد. اشعه آبی دندانپزشکی هم در طولانی مدت ممکن اس احتمال ابتلا به آب مروارید را افزایش می دهد.
البته چون جهت پرتو همیشه به سمت داخل دهان شماست، معمولا به چشم شما نمی رسد. ولی دندانپزشک و دستیار دندانپزشک چون مجبورند به محل تابش اشعه نگاه کنند،از عینک ها یا حفاظ های نارنجی رنگی استفاده می کنند که آسیب وارد شدن به چشمهایشان در طولانی مدت شود.
کاری که این اشعه در دندان شما انجام می دهد این است که سفت و محکم شدن برخی از مواد دندانپزشکی را که در دندان شما استفاده می کند، آغاز می کند.به عبارت علمی تر، پلیمریزه شدن این مواد را استارت می زند.در واقع با تابش این اشعه، واکنش های شیمیایی در برخی مواد پرکردنی اتفاق می افتند که در نهایت به تبدیل شدن آن ماده به شکلی از ماده نهایی که به آن نیاز داریم یا سفت شدن آن می انجامد.البته کامل شدن این فرآیند می تواند مدت زیادی طول بکشد. به همین دلیل حتی بعد از پرکردن دندانتان و استفاده از اشعه آبی، دندانپزشک به شما توصیه میکند که برای یک مدت معین، از غذا خوردن خودداری نمایید.
دستگاهی که برای ایجاد این نوع از اشعه آبی به کار می رود دستگاه لایت کیور نام دارد. این دستگاه در شکل و فرم های مختلفی ساخته شده است اما دو نوع اصلی دارد.نوع هالوژنی و نوع LED که جدیدتر است.
دستگاه لایت کیور برای درمان سفید کردن دندانها هم استفاده می شود.در این درمان هم درواقع نور آبی فعال کننده موادی است که برای حفاظت از لثه یا سفید کردن دندان استفاده می شود.
دستگاه لایت کیور دستگاهی متفاوت از لیزر می باشد. ولی بسیاری از درمان هایی که با این دستگاه انجام می شود، با دستگاه لیزر هم قابل انجام می باشند. البته دستگاه لیزر کاربردهای بسیار متنوع تر و گسترده تری در دندانپزشکی دارد و هر روز جنبههای جدیدی از کاربرد تکنولوژی لیزر در دندانپزشکی، معرفی می شود.
مواد پرکردنی همرنگ دندان (کامپوزیتها) شایع ترین موادی هستند که با دستگاه لایت کیور عملیات سفت شدن (ستینگ) آنها آغاز می شود.کامپوزیتهایی هم هستند که بدون استفاده از این دستگاه ستینگ (سفت شدن) آنها صورت می گیرد. در ارتودنسی هم گاهی برای چسباندن ابزارهای ارتودنسی مانند براکت،محکم شدن ماده ای که برای چسباندن استفاده می شود با دستگاه لایت کیور انجام می شود. نکته مهم این است که بدانیم نور آبی هیچ کدام ازاین دستگاههای دندانپزشکی خطری را متوجه ما نمیکنند، ازنوع نور مرئی (سرد) بوده و بنابراین جنس پرتوهای لیزر هم نیستند!
دکتر علی مرسلی